Jan Olechowski – poeta, publicysta, narodowiec

60 lat temu na emigracji w Nowym Jorku zmarł Jan Olechowski - poeta i publicysta, w młodości związany z RNR „Falanga”, więzień łagrów i żołnierz Armii Andersa. Jan Olechowski urodził się 1 stycznia 1917 r. w Zwiahlu, czyli dzisiejszym Nowogrodzie Wołyńskim. Jeszcze w tym samym roku jego rodzina w obawie przed rewolucyjną zawieruchą przeniosła się do Polski. Maturę zdał w gimnazjum w Lublinie, następnie rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jako poeta zadebiutował w 1934 r., drukując wiersz pt. Rachunek sumienia w piśmie „Rodzina Polska” wydawanym przez księży pallotynów. Jego wiersze oraz teksty o tematyce literackiej i politycznej pojawiały się w prasie narodowej. W połowie lat 30. związał się z Ruchem Narodowo-Radykalnym. Brał udział w kampanii wrześniowej. W październiku 1939 r. został aresztowany przez sowietów i wywieziony w głąb Rosji. W więzieniach i łagrach pod Murmańskiem i Archangielskiem spędził dwa lata. Wolność odzyskał latem 1941 r. za sprawą układu Sikorski-Majski. Wraz z armią Andersa przeszedł z Rosji na Bliski Wschód. Był dowódcą działonu w 6. batalionie II Korpusu Polskiego, potem oficerem oświatowym. W 1943 r. stacjonował w Tel Awiwie, pracując jako redaktor działu literackiego pisma „Dziennik Żołnierza”. W szeregach 2. Brygady Strzelców Karpackich uczestniczył w kampanii włoskiej II Korpusu, walcząc m.in. w bitwie o Monte Cassino. Cały czas współpracował z redakcjami polskich pism Armii Andersa, m.in. „Orła Białego” czy „Ku wolnej Polsce”. Po zakończeniu wojny pracował w Oddziale Kultury i Oświaty Armii Polskiej w Rzymie. Na jednym z tamtejszych uniwersytetów kontynuował przerwane wojną studia. Od 1947 r. przebywał na emigracji w Londynie, a od 1952 r. w USA, gdzie pracował jako komentator polityczny rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa. Jan Olechowski zmarł 1 kwietnia 1956 r. w Nowym Jorku, w wieku 39 lat, po ciężkiej chorobie nerek. opr. Paweł Brojek