Sejm ogłosił patronów roku 2021! - Patron czwarty: Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński - jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetów pokolenia Kolumbów - to kolejny patron 2021 roku. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, a dwa lata temu, na mocy postanowienia prezydenta Andrzeja Dudy, otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju polskiej kultury.

„W uznaniu zasług Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dla polskiej sztuki, dla polskiej niepodległości i polskiej kultury, w stulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej oddaje hołd innym przedstawicielom poetów pokolenia Kolumbów poległym w trakcie okupacji niemieckiej - Tadeuszowi Gajcemu, Janowi Romockiemu, Zdzisławowi Stroińskiemu, Józefowi Szczepańskiemu i Andrzejowi Trzebińskiemu” - podkreślono w tekście dokumentu.

Życiorys

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się 22 stycznia 1921 roku, w Warszawie, jako dziecko Legionisty i oficera wywiadu. W latach 1933-39 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, wraz z Tadeuszem Zawadzkim "Zośką" i Janem Bytnarem "Rudym". Należał do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej Spartakus, pod pseudonimem "Emil". Współredagował pismo "Strzały".

Napaść niemiecka we wrześniu roku 1939 udaremniła plany podjęcia studiów w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jesienią 1942 roku podjął studia polonistyczne na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim, które kontynuował do lata roku 1943. Uczęszczał także do Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa.

W lipcu 1943 objął funkcję sekcyjnego w II plutonie „Alek” 2 kompanii „Rudy” należącej do batalionu Armii Krajowej „Zośka”. Służył w stopniu starszego strzelca pod pseudonimem Krzysztof, następnie Zieliński. Wziął udział w akcji wykolejenia pociągu niemieckiego 27 kwietnia 1944 (akcja „TU”). 25 maja 1944 roku, ukończywszy turnus Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”, został starszym strzelcem podchorążym rezerwy piechoty.

Był kierownikiem działu poezji miesięcznika "Droga", który ukazywał się od grudnia 1943 roku. 3 czerwca 1942 roku wziął ślub z Barbarą Stanisławą Drapczyńską, która pisywała do tego miesięcznika pod pseudonimem Agnieszka Dembowa. Synowa była skonfliktowana z teściową, ostatecznie poeta wybrał żonę, matka musiała odejść. W mieszkaniu czytano polskie książki i organizowano spotkania żołnierzy Armii Krajowej. W roku 1943 Baczyński nawiązał współpracę z czasopismem socjalistycznym "Płomienie".

1 lipca 1944 rozkazem dowódcy 2. kompanii batalionu „Zośka” pchor. Andrzeja Romockiego, Baczyńskiego zwolniono z funkcji ze względu na małą przydatność w warunkach polowych, co łączyło się z prośbą o przydzielenie mu nieoficjalnego stanowiska szefa prasowego kompanii. Wkrótce jednak Baczyńskiego przeniesiono do batalionu harcerskiego „Parasol”, gdzie otrzymał stanowisko zastępcy dowódcy plutonu w 3. kompanii. W batalionie „Parasol” posługiwał się pseudonimem „Krzyś”.

Zginął w Powstaniu Warszawskim 4 sierpnia 1944, służąc u ppor. Lesława Kossowskiego ps. Leszek. Jego żona zginęła kilka tygodni później. Po zakończeniu działań wojennych został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Został rozpoznany po medaliku z inicjałami KKB oraz sześciu palcach u nogi. W roku 2018 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pośmiertnie odznaczył Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Poeta otrzymał też Medal za Warszawę (1947) oraz został odznaczony ustanowionym w roku 1966 przez gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego Krzyżem Armii Krajowej.

Twórczość

Baczyński był bardzo płodnym poetą, ale części utworów nie pozwolił drukować. Jego debiutem był tomik poetycki Zamknięty echem (1940), następnie wydano Dwie miłości (1940), później Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki numer 1 (1944). W 1944 roku wyszła drukiem składka Śpiew z pożogi. W antologiach prasy podziemnej Pieśń Niepodległa i Słowo Prawdziwe znalazły się także wiersze poety.

Stanisław Pigoń powiedział Kazimierzowi Wyce o Baczyńskim: "Należymy do narodu, którego losem jest strzelać do wroga brylantami".

Patron przyszłego roku

Krzysztof Kamil Baczyński, wybitny przedstawiciel pokolenia Kolumbów (do których należy także św. Jan Paweł II) to poeta, który uczy nas czegoś bardzo trudnego - ofiarowywania swoich talentów w służbie Ojczyźnie aż po oddanie życia w jej obronie.

Warto zauważyć, że mimo iż był członkiem organizacji socjalistycznej, nie podjął współpracy z agenturą radziecką, choć kusiła go perspektywą literackiego rozwoju. Zafascynowany sylwetką i dziełami Cypriana Kamila Norwida, był wizjonerem, który przewidział nie tylko swoją śmierć, ale i losy Polski. Pochylmy się nad jego wierszami...