
Mało kto wie, że Józef Lutosławski, ojciec światowej sławy kompozytora i dyrygenta Witolda, był aktywnym politykiem narodowej demokracji. Ten wybitny społecznik występujący w obronie Polaków w zaborze rosyjskim za działalność niepodległościową został zamordowany przez bolszewików.
Józef Lutosławski urodził się 23 marca 1881 r. w majątku rodzinnym w Drozdowie w powiecie łomżyńskim. Początkowo uczył się w domu, gimnazjum w Rydze ukończył w 1898 r. Na Politechnice Ryskiej rozpoczął studia rolnicze, które kontynuował następnie w Zurychu. Studiował też filozofię w Berlinie. W tym czasie należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”.
Po powrocie do kraju przebywał przez pewien czas w Warszawie. W 1908 r. zamieszkał w Drozdowie, gdzie zajął się administracją rodzinnego majątku. Został członkiem Ligi Narodowej, z endecją związał się też politycznie, wstępując do Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. Jego publikacje ukazywały się w „Myśli Polskiej”.
Brał aktywny udział w życiu społecznym i kulturalnym ziemi łomżyńskiej. Działał w licznych organizacjach rolniczych i spółdzielczych, wszedł do zarządu łomżyńskiego oddziału Centralnego Towarzystwa Rolniczego.
Po wybuchu I wojny światowej stanął na czele miejscowego oddziału Centralnego Komitetu Obywatelskiego, którego celem była pomoc polskim jeńcom i wygnańcom i reprezentowanie interesów Polaków w Rosji. Po przymusowej ewakuacji latem 1915 r. w głąb Rosji osiadł w Moskwie. W ramach zreorganizowanego CKO został jego pełnomocnikiem na okrąg riazański.
Działał w emigracyjnych strukturach politycznych, współredagował endecką „Gazetę Polską”. W 1917 r. został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego utworzonej w Moskwie przez przedstawicieli polskich partii i grup politycznych działających w Rosji. Jej celem było dążenie do powstania niepodległego państwa polskiego.
Aresztowany przez bolszewików za działalność patriotyczną w kwietniu 1918 r., przebywał w więzieniach na Kremlu, w Butyrkach i Tagance. Został rozstrzelany w masowej egzekucji 5 września w moskiewskim Parku Pietrowskim. Wraz z nim stracono jego brata Mariana, również działacza niepodległościowego.
Józef Lutosławski był ojcem światowej sławy kompozytora i dyrygenta Witolda Lutosławskiego.
fot. lutoslawski.org.pl