Jest nie tylko symbolem Tatr, czy miejscem, do którego prowadzą górskie szlaki. To symbol naszych czasów – mówił w 1997 roku bł. Jan Paweł II. Został postawiony na szczycie Tatr 1900 lat po narodzeniu Chrystusa.

- Kiedy się kończył wiek XIX a rozpoczynał współczesny, ojcowie wasi, na szczycie Giewontu ustawili krzyż. Ten krzyż tam stoi i trwa. Jest niemym ale wymownym świadkiem naszych czasów. Rzec można, iż ten jubileuszowy krzyż, patrzy w stronę Zakopanego i Krakowa i dalej w kierunku Warszawy i Gdańska. Ogarnia całą naszą ziemię od Tatr po Bałtyk – wołał Jan Paweł II w Zakopanem 6 czerwca 1997 r., podczas jednej z Pielgrzymek do Ojczyzny.

Krzyż ma wysokość 17,5 m, z czego 2,5 m jest wkopane w skały, zaś ramię poprzeczne ma długość 5,5 m. Składa się z 400 żelaznych elementów o łącznej masie ok. 1900 kilogramów. Na skrzyżowaniu ramion krzyża znajduje się napis „Jesu Christo Deo, restitte per ipsum salutis MCM” (tłum.: Jezusowi Chrystusowi, Bogu, w 1900. rocznicę przywrócenia przez Niego zbawienia).

Krzyż został poświęcony 19 sierpnia 1901 r. ks. kanonik kanclerz Bandurski z Krakowa podczas Mszy św. na Giewoncie, w której uczestniczyło ok. 300 osób. Od tego czasu do stóp ogromnego krucyfiksu od tego czasu pielgrzymuje wiele osób. Wielu nie wyobraża sobie wyjście w wysokie Tatry, nie docierając w to wymowne miejsce.

W 2000 r. na krzyżu zamontowano witraż z Chrystusem Miłosiernym oraz napis „Jezu, ufam Tobie”. 6 września 2007 r. budowla została wpisana do rejestru zabytków województwa małopolskiego.

Wcześniej, w 1975 r. dokonano renowacji krzyża. Młodzież pod nadzorem swojego proboszcza ks. Władysława Curzydły wyniosła z Hali Kondratowej na szczyt Wielkiego Giewontu około 1,2 tony piasku, 200 kg cementu oraz wodę do betonu. Betonem wypełniono wyrwę pod krzyżem i wzmocniono skały szczytu, sklejając je. Alpinista Krzysztof Szafrański pomalował konstrukcję krzyża na seledynowo, zabezpieczając ją przed korozją. W czerwcu i lipcu 2009 r. przeprowadzono kolejny remont krzyża. Został wzmocniony jego fundament, oraz wymieniona powłoka zabezpieczająca przed korozją. Na czas remontu zamknięty był szlak turystyczny od Wyżniej Kondrackiej Przełęczy na szczyt.

Krzyż stojący na górującym nad Zakopanem Giewontem stanowi charakterystyczny i dobrze rozpoznawalny element. Można go np. obserwować ze szczytu Gubałówki. Jest jednak bardzo niebezpieczny w czasie burzy – przyciąga bowiem pioruny. Do największej tragedii doszło 19 sierpnia 1937 r., kiedy to podczas pielgrzymki w wyniku uderzenia piorunem zginęły 4 osoby, a 13 zostało porażonych.

Michał Polak

fot. wikimediacommons