Aby prowadzić politykę historyczną niezbędna jest wiedza o świadomości historycznej młodzieży. Taką wiedzę przynosi wydana staraniem IPN praca ''Świadomość historyczna uczniów szkół ponadpodstawowych w aglomeracji warszawskiej. Raport z badań'' Łukasza Michalskiego.

Podlegające nieustannym przeobrażeniom wyobrażenia o przeszłości wpływają na współczesne postawy i działania. Zbiorowe wyobrażenia o przeszłości powinny podlegać nieustannej naukowej krytyce by były prawdziwe i jako wiedza, a nie mity, były dla pomyślności ogólnej wykorzystywane.

Z padań opublikowanych w pracy Łukasza Michalskiego można dowiedzieć się najbardziej lubianymi przedmiotami przez młodzież są:

języki obce 34,6%

matematyka 31,4%

wf 29,8%

historia 28,6%

polski 26,6%

biologia 23,7%

geografia 23%

wiedza o społeczeństwie 18,5%

chemia 18,1%

informatyka 13,8%

fizyka 12,7%

plastyka 7,4%

muzyka 5,2%

wiedza o kulturze 3,9%

technika 2,4%

przysposobienie obronne 2,2%

podstawy przedsiębiorczości 1,9%

informatyka 1,7%

religia 1,7% - co bardzo martwi, lekcje religii powinny być (z racji na treści wiary katolickiej, problemy poruszane przez katolicyzm) atrakcyjne dla młodych ludzi, niestety z badań wynika, że treści podawane są w sposób odstręczający i sprzeczny z tradycją katolicką

przedmioty zawodowe 1,1%

etyka 0,4%

Historia jest o wiele częściej ulubionym przedmiotem chłopców (35,5%) niż dziewcząt (21,4%).

Ustalając zainteresowania młodzieży poproszono uczniów liceów i gimnazjów o wskazanie jakie książki lubią czytać młodzi ludzie. Młodzi respondenci najczęściej wskazywali na:

przygodowe 56,6%

kryminalne 46,4%

psychologiczne 45,8%

fantastyczne 40,9%

sensacyjne 31,6%

obyczajowe 29%

historyczne 26,7%

podróżnicze 24,6%

o zwierzętach i roślinach 18,7%

o technice 10,2%

Książki o historii wolą czytać chłopcy (36,1%) niż dziewczęta (18,3%). Gry komputerowe zawierające jakiekolwiek elementy historii lubi 31,9% młodzieży. W tym 60,5% chłopców lubi gry komputerowe z elementami historii, i tylko 7,3% dziewcząt.

Młodzi respondenci odpowiadali też na pytanie czy chcieli by żyć w przeszłości (i w jakiej epoce), współcześnie, czy w przyszłości. W przeszłości chciało by żyć 19,6% młodzieży, w teraźniejszości 56,6% (w tym 64,4% chłopców i 49,5% dziewczynek), i 8,8% w przyszłości. Wśród wskazywanych epok w przeszłości młodzież nie miała jednej ulubionej, i rozrzut odpowiedzi był bardzo duży.

Przy okazji naukowcy zapytali się gdzie młodzież współcześnie chciała by mieszkać. Co przerażające 60% młodzieży chciało by wyemigrować z polski na zachód. Co ważne to chłopcy (45,8%) częściej chcieli by pozostać w Polsce niż dziewczynki (35,2%).

Za potrzebną wiedzę historyczną uznaje 87,7% młodzieży. Źródłem wiedzy historycznej dla młodzieży są:

lekcje historii 80,9%

telewizja 70,2%

rodzice 64,5%

dziadkowie 58,4%

filmy 50,7%

gazety 49,8%

wycieczki 49,6%

internet 40,1%

powieści 36,8%

czasopisma 32,4%

radio 28%

książki popularnonaukowe 27,9%

Optymizmem nie nastraja wyniki testu na właściwe przyporządkowanie roku wydarzenia do wydarzeni. Prawidłowo młodzież przyporządkowała rok do wydarzenia w poniższym odsetku odpowiedzi

Insurekcja Kościuszkowska 35,5%

Powstanie Listopadowe 53,8%

Powstanie Krakowskie 19,9%

Powstanie Wielkopolskie (w czasie Wiosny Ludów) 32%

Powstanie Styczniowe 51.4%

Powstanie Wielkopolskie 15,.6%

Trzecie Powstanie Śląskie 14,3%

Powstanie Warszawskiego 66,7%

Podziemie Antykomunistyczne po II wś 23,8%

Poznański Czerwiec 30,2%

Obchody Milenium 29,8%

Radom i Ursus 18,2%

Strajki Sierpniowe 38,6%

Stan Wojenny 29,7%

Co ciekawe w stosunku do lat osiemdziesiątych wzrosła poprawność przypisywania roku do poszczególnych wydarzeń historycznych, choć zmniejszyła się ilość wiedzy jaką muszą przyswoić sobie uczniowie. Problemem dla młodzieży za to okazało się wskazanie jakie są najważniejsze wydarzenia i zabytki w Polsce. Młodzież ma więc problem z selekcją materiału jaki poznała.

Najwybitniejszymi postaciami dla objętej badaniami młodzieży byli

Jan Paweł II 64,1%

Józef Piłsudski 51,7%

Maria Curie Skłodowska 32,2%

Adam Mickiewicz 31,5%

Mikołaj Kopernik 20,8%

Fryderyk Chopin 24,1%

Kazimierz Wielki 19,2%

Tadeusz Kościuszko 16,3%

Jan III Sobieski 12,7%

Henryk Sienkiewicz 12,6%

Na kolejnych miejscach uplasowali się: Bolesław Chrobry, Stanisław August Poniatowski, Juliusz Słowacki, Stefan Wyszyński, Czesław Miłosz, Mieszko I, Władysław Jagiełło, Władysław Sikorski i ksiądz Jerzy Popiełuszko.

Młodzież poproszono też o ocenę sensowności wydarzeń z historii Polski. Za sensowne uznane zostały:

Insurekcja Kościuszkowska (za potrzebną została uznana przez 48,8% respondentów, za niepotrzebną przez 6,5% respondentów)

Powstanie Listopadowe (potrzebne 49,3%, niepotrzebne 11%)

Powstanie Styczniowe (potrzebne 42%, niepotrzebne 13,8%)

Rewolucja 1905 roku (potrzebne 19,4%, niepotrzebne 12,5%) - co moim zdaniem świadczy o silnym antysocjalizmie młodzieży warszawskiej

Powstanie Wielkopolskie (potrzebne 39,4%, niepotrzebne 7,3%)

Powstanie Śląskie (potrzebne 33,3%, niepotrzebne 7,3%)

Powstanie Warszawskiego (potrzebne 51,8%, niepotrzebne 9,8%)

Podziemie Antykomunistyczne (potrzebne 53,9%, niepotrzebne 4,8%)

Poznański Czerwiec (potrzebne 27,1%, niepotrzebne 7,6%)

Milenium Chrztu Polski (potrzebne 19,5%, niepotrzebne 10,8%) - co niestety moim zdaniem może świadczyć o szybkim procesie laicyzacji, i fatalnym marketingu kościoła katolickiego, o czym świadczy też bardzo zła ocena lekcji religii wśród młodzieży

Marzec 68 (potrzebne 23,8%, niepotrzebne 7,1%) - co moim zdaniem może świadczyć o silnym antysemityzmie wśród warszawskiej młodzieży

Grudzień 1970 (potrzebne 28,6%, niepotrzebne 7,5%)

Radom i Ursus (potrzebne 42,2%, niepotrzebne 6%)

Solidarność (potrzebne 60,5% , niepotrzebne 2,7%)

Konspira w czasie Stanu Wojennego (potrzebne 61,2%, niepotrzebne 2,7%)

W stosunku do lat osiemdziesiątych spada akceptacja młodzieży dla tradycji insurekcyjnej. Tradycje insurekcyjną akceptują bardziej chłopcy niż dziewczęta. Chłopcy częściej w badaniach podkreślają, że walkę o niepodległość Solidarności, a dziewczynki aspekt walki socjalnej.

Za najważniejsze rocznice młodzi ludzie z Warszawy uważali:

rocznice Konstytucji Trzeciego Maja 29,9%

11 Listopada 11,6%

Chrzest Polski 10,4%

Zakończenie II wś 8,5%

Bitwę Pod Grunwaldem 5,2%

Zdaniem młodzieży Polacy mogą być dumni z

Odzyskania Niepodległości w 1918 roku 16,6%

Bitwy pod Grunwaldem 14%

Konstytucji Trzeciego Maja 11,3%

Powstań 6,2%

Odsieczy Wiedeńskiej 6,1%

Okazuje się, że pedagogika wstydu serwowana przez antypolskie media ma niewielką siłę oddziaływania na uczniów szkół średnich. Zdaniem młodych ludzi Polacy nie mogą być dumni z

Targowicy 17,4%

Rozbiorów 10,5%

Komunizmu 8,1%

Liberum Veto 7,8%

Wybory Lecha Kaczyńskiego na prezydenta 5,9%

demokracji szlacheckiej 5,9%

Stanu Wojennego 3,5%

PRL 7,2%

Obecnej sytuacji politycznej 2,7%

przyłączenia do macierzy Zaolzia 4,1%

Jedwabnego 4,3%

zaborów 2,9%

sarmatyzmu 4,3%

rozbicia dzielnicowego 1,8%

pełnienia przez Romana Giertycha urzędu ministra edukacji 1,9%

antysemityzmu 2,7%

rzeczpospolitej szlacheckiej 1,6%

udziału (l)WP w agresji na Czechosłowację 3,2%

doprowadzeniu do rozbiorów 2,4%

Potopu Szwedzkiego 1,8%

Na pytanie o ocenę PRL młodzież uznała, że ,,Polska" ludowa nie miała sukcesów (27,6%), nie mogła sobie żadnych sukcesów przypomnieć (26%), sukcesem była odbudowa Polski po II wś (12,7%), brak bezrobocia (8,2%). Do wad PRL młodzi warszawiacy zaliczyli

cenzurę 12%

komunizm 11,8%

stan wojenny 8,9%

zależność od ZSRR 8,9%

brak wolności słowa 6,5%

zadłużenie 5,6%

kryzys gospodarczy 4,9%

całokształt PRL 17,8%

Jan Bodakowski