Biografia Stanisława Barei twórcy najpopularniejszych komedii w PRL i działacza opozycji antykomunistycznej już w księgarniach.

Urodzony w 1929 i zmarły w 1987 Stanisław Bareja był nie tylko wybitnym, choć pogardzanym i prześladowanym przez współczesnych mu filmowców (od dziś zagorzałego sympatyka lewicy i śląskiej odrębności Kazimierza Kutza po nieżyjącego już Bohdana Porębe) reżyserem filmowym, ale i bardzo zaangażowanym działaczem opozycji antykomunistycznej w PRL.

Już w 1977 wracając z zagranicznych wyjazdów przemycał do PRL zakazane nielegalne antykomunistyczne książki (podobnie zrobił w 1981 roku), i rozpoczął współpracę z KOR (którego jednym z założycieli był obecny minister obrony Antoni Macierewicz). W 1980 Stanisław Bareja współtworzył, redagował i pisał teksty do nielegalnego antykomunistycznego pisma satyrycznego „Strachy na Lachy”. Udało mu się też przemycić powielacz offsetowy dla podziemnego wydawnictwa. Był działaczem legalnej NSZZ Solidarność. W stanie wojennym piwnice swojego domu udostępnił na druk nielegalnych książek, czasopism i fałszowanie dokumentów niezbędnych dla okrywających się w stanie wojennym działaczy Solidarności. Dostarczył ukrywającemu się Zbigniewowi Bujakowi perukę, sztuczne wąsy i nauczył go charakteryzacji.

Stanisław Bareja wyreżyserował najczęściej na podstawie własnych scenariuszy jedne z najpopularniejszych w PRL (a przez to przynoszące państwu dochody) filmów jak „Mąż swojej żony”, „Dotknięcie nocy”, „Żona dla Australijczyka”, pierwszy serial kryminalny w bloku sowieckim „Kapitan Sowa na tropie”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Przygoda z piosenką”, „Poszukiwany, poszukiwana”, „Nie ma róży bez ognia”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, „Niespotykanie spokojny człowiek”, „Brunet wieczorową porą”, „Miś”, „Alternatywy 4”, „Zmiennicy”.

Dzięki 480-stronicowej biografii Stanisława Barei „Oczko się odlepiło temu misiu…” autorstwa Macieja Replewicza, cytelnicy mają okazję poznać dorobek artystyczny reżysera (dziś będący doskonałym zapisem absurdów PRL) i jego zaangażowanie w walkę z komunistyczną okupacją.

Autor książki w swej pracy opisuje nie tylko losy Stanisaława Barei, to jak reżyser był dyskryminowany i prześladowany przez cenzurę oraz kolegów z branży, ale także Warszawy sprzed, w trakcie, i po niemieckiej okupacji, powojenny terror stalinowski, losy polskich filmowców, patologie PRL a także destruktywną działalność cenzury.

Jan Bodakowski

WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.