W grudniu 1970 r. w kilku miastach na Wybrzeżu doszło do wystąpień robotniczych, których przyczyną była pogarszająca się sytuacja społeczna, gospodarcza i politycza kraju. Protesty zostały krwawo stłumione przez oddziały milicji i wojska.

Za bezpośrednią przyczynę wydarzeń grudniowych uważa się wprowadzenie znacznych podwyżek cen artykułów pierwszej potrzeby, głównie żywności i węgla. 12 grudnia wieczorem za pośrednictwem radia poinformowano społeczeństwo o podwyżkach cen żywności głównych artykułów. Następnego dnia komunikaty o podwyżkach cen podała prasa.

Pierwsze protesty przeciwko wprowadzeniu nowych cen wybuchły 14 grudnia 1970 r. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Tego samego dnia w rejonie dworca doszło do pierwszych starć manifestantów z milicją i ZOMO. W protestach brali też udział studenci gdańskich uczelni. Demonstrację stłumiono siłą, milicja użyła gazu łzawiącego, wielu uczestników strajku aresztowano.

15 grudnia strajk rozszerzył się także na Stocznię Gdyńską, Port Północny i Stocznię Remontową w Gdańsku. Robotnicy powołali Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Tego samego dnia pierwszy sekretarz partii, Władysław Gomułka podjął decyzję o możliwości użycia broni wobec strajkujących, a premier Józef Cyrankiewicz zaakceptował ją i przyjął do realizacji.

W reakcji na podpalenie siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR przez demonstrantów, na ulice Gdańska wyjechały czołgi i transportery opancerzone. Oprócz milicji do akcji wkroczyło kilka dywizji wojska. Wieczorem media poinformowały o pierwszych ofiarach śmiertelnych. W Gdyni pracownicy stoczni gdyńskiej przystąpili do strajku, powołano Komitet Strajkowy postulujący podniesienie płac dla robotników i wyrównanie różnic w zarobkach wśród poszczególnych grup pracowników.

W Gdańsku pierwsze strzały do strajkujących padły 16 grudnia. W stoczni ogłoszono strajk protestacyjny, nadal trwały walki na ulicach. W nocy z 16 na 17 grudnia okupującym stocznię robotnikom zagrożono szturmem z użyciem broni. W tej sytuacji Komitet Strajkowy podjął decyzję o kapitulacji.

Po spacyfikowaniu buntu na Wschodnim Wybrzeżu, główne wydarzenia rozegrały się w Szczecinie, w którym także utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, kierujący strajkiem generalnym. Stocznia szczecińska została otoczona przez wojsko, wieczorem 18 grudnia ostrzelano protestujących, byli zabici i ranni.

Do zamieszek na mniejszą skalę doszło także w Krakowie i Wałbrzychu, strajki zaś wybuchły w Warszawie, Wrocławiu, Nysie, Białymstoku i Oświęcimiu. Kolejne dni przyniosły stopniowe uspokojenie sytuacji, liczba strajkujących malała.

Najdłużej, bo do 20 grudnia, trwał protest w Szczecinie. Tutaj, 22 grudnia, podpisano porozumienie, w którym robotnikom gwarantowano m.in. wycofanie podwyżek, podniesienie płac, nierepresjonowanie uczestników strajków i ukaranie winnych za spowodowanie ofiar.

W wyniku represji w wydarzebniach grudniowych zostało zabitych 41 osób, ranne zostały 1164, zatrzymano przeszło 3 tysiące.

Konsekwencją strajku była gruntowna wymiana kadr kierowniczych w administracji partyjnej i państwowej. Władysław Gomułka został odsunięty od władzy, na stanowisku pierwszego sekretarza KC PZPR zastąpił go Edward Gierek. Józef Cyrankiewicz został zdymisjonowany ze stanowiska szefa rządu i objął funkcję przewodniczącego Rady Państwa, a jego następcą został Piotr Jaroszewicz. Dopiero kolejne strajki w styczniu 1971 r. w Szczecinie i w lutym 1971 r. w Łodzi zmusiły władze partyjne do wycofania podwyżek.

Do upadku ustroju socjalistycznego nikt z decydentów nie poniósł odpowiedzialności za masakrę robotników podczas wydarzeń grudniowych 1970 roku.

W 1995 r. ówczesna Prokuratura Wojewódzka w Gdańsku wniosła do Sądu Wojewódzkiego akt oskarżenia przeciwko Jaruzelskiemu, Kociołkowi, Tuczapskiemu oraz dowódcom wojsk tłumiących protest. 15 czerwca 1998 r. kilkakrotnie odraczany proces rozpoczął się. Ze względu na zły stan zdrowia wyłączono do odrębnego postępowania sprawę generała W. Jaruzelskiego i 4 innych oskarżonych.

Paweł Brojek