45. rocznica śmierci Klemensa Matusiaka - pierwszego dowódcy wojsk polskich na Śląsku Cieszyńskim

0
0
0
/

Nauczyciel, działacz narodowy i społecznik, propagator polskiej kultury i oświaty. U progu odzyskania przez Polskę niepodległości był jednym z organizatorów spisku mającego na celu obalenie rządów Habsburgów i przejęcie władzy na Śląsku Cieszyńskim.


Urodził się 13 listopada 1881 r. w Bulowicach w Małopolsce. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Kętach, a następnie do seminarium nauczycielskiego w Krakowie, które ukończył w 1901 r.

Pierwszą pracę podjął w szkole w miejscowości Jaworów w ówczesnej Galicji Wschodniej. W1906 r. przeprowadził się do Trzanowic na Śląsku Cieszyńskim, gdzie został nauczycielem geografii.

Dał się wówczas poznać jako aktywny społecznik. Działał w organizacjach nauczycielskich, pełnił m.in. funkcję sekretarza w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym w Cieszynie. Angażował się w  prace Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego i towarzystwa „Sokół”, któremu przez pewien czas przewodził. Wspierał rozwój polskiej kultury poprzez zakładanie zespołów teatralnych i chórów.

W czasie I wojny światowej przebywał w Cieszynie, gdzie pełnił funkcję cenzora w sztabie wojsk austriackich. W obliczu klęski Austro-Węgier był jednym z organizatorów spisku mającego na celu obalenie rządów zaborcy i przejęcie władzy na Śląsku Cieszyńskim.

W nocy z 31 października na 1 listopada 1918 r., po przejęciu garnizonu wojskowego od dowództwa austriackiego, objął jego komendę, podporządkowując go Radzie Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.

W 1919 r. odszedł z wojska i osiadł w Bielsku, gdzie objął stanowisko inspektora szkolnego. Cały czas prowadził działania na rzecz tworzenia polskiej oświaty na silnie zgermanizowanych terenach Bielska i okolic. Wspierał polonizację istniejących już szkół, głównie wiejskich, oraz tworzenie nowych.

W ramach krzewienia polskości założył w Bielsku Ognisko Polskie, które w marcu 1921 r. przekształcono w Polski Związek Obywatelski. Współorganizował Związek Oficerów Rezerwy oraz stał na czele powiatowego Związku Powstańców Śląskich. Zasiadał także w Radzie Miejskiej Bielska.

W czasie kampanii wrześniowej walczył w randze kapitana w szeregach 21. Dywizji Piechoty Górskiej, z którą przeszedł cały szlak bojowy. Po kapitulacji jednostki ewakuował się przez Rumunię na Cypr, gdzie utworzył szkołę dla dzieci polskich uchodźców wojennych. Ostatecznie trafił do Palestyny, gdzie przebywał do końca wojny.

Po wojnie wyemigrował do Wielkiej Brytanii, a stamtąd w 1951 r. do Stanów Zjednoczonych. W 1957 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Bielsku-Białej. Działał m.in. w Polskim Towarzystwie Historycznym oraz w organizacjach kombatanckich.

Zmarł 8 stycznia 1969 r., został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu katolickim w Bielsku-Białej. Był odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

opr. Paweł Brojek
źródło: Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 3, Cieszyn 1998
Szpok F., Klemens Matusiak: żarliwy społecznik, Kalendarz Beskidzki 1991, Cieszyn 1990

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną