20 lat temu zmarł Sylwester Braun ps. „Kris” - kronikarz powstania warszawskiego

0
0
0
/

sylwesterbraunUkończył geodezję, ale jego prawdziwą pasją była fotografia. Swój talent wykorzystał w czasie II wojny światowej, uwieczniając na zdjęciach życie stolicy w ciągu kilku lat niemieckiej okupacji. Ze wszystkich jego fotografii ocalały jedynie te dokumentujące powstanie warszawskie. Sylwester Braun urodził się 1 stycznia 1909 r. w Warszawie. W latach międzywojennych ukończył wydział geodezji na Politechnice Warszawskiej, później pracował w Biurze Planowania Miasta nad projektem Warszawy przyszłości. Był fotografem amatorem.   We wrześniu 1939 r. fotografował oblężenie miasta. Prowadził tajną pracownię fotograficzną na ulicy Kopernika, dokumentując życie warszawiaków pod okupacją, ich próby oporu oraz niemiecki terror. Był autorem słynnego zdjęcia pomnika Jana Kilińskiego zdjętego z cokołu i wwożonego do Muzeum Narodowego. Działał w konspiracji w Organizacji Wojskowej „Wilki”, a później w ZWZ-AK.   W pierwszych dniach powstania warszawskiego dołączył do Referatu Fotograficznego Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Posługując się pseudonimem „Kris” pracował jako fotograf wojenny, tzw. Polowy Sprawozdawca Wojskowy, na terenie Śródmieścia, Powiśla i Czerniakowa.   Swoim aparatem „Leicą” rejestrował przebieg walk w tych rejonach stolicy oraz życie codzienne mieszkańców podczas nalotów i bombardowań. Wielokrotnie fotografował te same miejsca w różnych okresach nasilenia walk, w ten sposób powstały minireportaże. Kadr ukazujący ostrzał „Prudentialu”, najwyższego budynku Warszawy, przez niemieckie działo, jest dziś jednym z najbardziej znanych symboli powstania.   We wrześniu 1944 r. spłonęła pracownia na ul. Kopernika, a wraz z nią część dokumentacji fotograficznej. Ze wszystkich jego zdjęć ocalały jedynie te dokumentujące powstanie warszawskie. Wykonał ich ok. 3000, zachowała się połowa. Na kilka dni przed kapitulacją stolicy zakopał szklane słoje z negatywami w piwnicy domu przy ulicy Marszałkowskiej.   6 października 1944 r. wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną. Pod granicą holenderską uciekł z transportu do obozu i w styczniu 1945 r. powrócił do Polski, początkowo na Śląsk, a później do Warszawy, aby zabrać ukryte negatywy. Niedługo potem wyemigrował do Szwecji, a stamtąd w 1964 r. do USA.   W 1981 r. odwiedził Polskę, przekazując archiwum negatywów powstańczych Muzeum Historycznemu w Warszawie. Dwa lata później Krajowa Agencja Wydawnicza wydała jego „Reportaże z Powstania Warszawskiego” - zbiór kilkuset zdjęć opatrzonych komentarzami autora.   Sylwester Braun zmarł 9 lutego 1996 r. w Warszawie. Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.   opr. Paweł Brojek Źródła: iuve.pl, 1944.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną